Yükseköğretim Kuruymlarında yani Üniversitelerde görev yapan memurların yargılanmalarında 4483 sayılı kanunun mu yoksa Yükseköğretim Kanunu 53. madde c fıkarsının mı uygulanacağı konusunda Danıştay kararı aşağıdadır :
T.C DANIŞTAY. Birinci Daire
Esas No : 2002/168
Karar No 2002/178
Karar Tarihi:7.11.2002
Yüksek öğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlığın 11.10.2002 günlü, 5139 sayılı yazısına ekli ,Içişleri Bakanlığının 4.10.2002 günlü, 81-103/6272 sayılı yazısında aynen:
……. Valiliğinin 16.08.2002 tarih ve B054VLK4010600.02(1058) 5637 sayılı yazısında;
"İlimiz. …………… Üniversitesi Tıp Fakültesi……. Hasta Kabul Memurları …………,…….. hakkında, Görevi Kötüye Kullanmak suçundan, 4483 sayılı Kanunun 6. maddesi gereğince ………… Valisi tarafından Soruşturma Izni Verilmemesine kararı verilmiştir.
Şikayetçi …………. …………. C.Başsavcılığının itirazı nedeniyle dosya incelenmek üzere Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 07.11.2001 gün ve E. 2001/296, K. 2001/300 sayılı kararıyla; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 53/c-a bendine göre Yüksek Öğretim kuruluşlarının 657 sayılı D.M.K. na tabi memurlarının görevleri ya da görev sırasında işledikleri suçlar hakkında mahal itibari ile yetkili İl İdare Kurulunca karar verileceği ve anılan maddenin 4. fıkrasında memurlar hakkında İdare Kurulu kararı 2. aşamada itiraz üzerine ya da kendiliğinden Danıştay 2.Dairesince karara bağlanacağı belirtilmiştir.
Bunun üzerine, …………… Üniversitesi Rektörlüğü.ne personelin durumu sorulmuş. cevabi yazıda Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün ve Hukuk Müşavirliğinin yazısında 657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağının açık olduğu ifade edilmiştir.
Bu görüş yazısı ile dosya yeniden Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 23.01.2002 gün ve E.2002/24, K.2002/39 sayılı kararıyla bu kez 4483 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrasında "Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmü yer aldığından Yüksek Öğretim Kurumlarında görev yapanlar hakkında 4483 sayılı Kanunun uygulanmasının mümkün olmadığı belirtilerek, yürürlükte olan 2547 sayılı Kanunun 53/c fıkrasınca işlem yapılması için dosya geri gönderilmiştir.
"4483 Sayılı Kanunun 18. maddesinde; 04 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkat yürürlükten kaldırılmıştır. Aynı Kanunun 16.maddesinde Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanun hükümleri uygulanır. Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanmayacağı belirtilen hallerde genel hükümler uygulanır." hükmü ile Danıştay 1. Dairesinin 17.04.2000 gün ve E. 2000/29, K .2000/59 sayılı kararının 2. sayfası ve 3. sayfası ilk paragrafında da belirtildiği gibi, Valilik ilgili personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği görüşünde ise de;
Bölge İdare Mahkemesinin her iki bozma kararı karşısında tereddüde düşüldüğünden, yapılacak işleme dayanak teşkil edecek görüş veya kararının bildirilmesi için, dosya Danıştay 2.Daire Başkanlığına gönderilmiştir.
Danıştay 2. Daire Başkanlığının 30.05.2002 gün ve Esas No.: 2002/256, Karar No: 2002/2844 sayılı onaylı kararında, Danıştay 2. Dairesinin ilgili birimlerin görüş isteme yazılarını inceleyip, değerlendirmek ve düşüncesini bildirmek gibi bir görevi bulunmadığı belirtilmiştir.
……………. Üniversitesi personeli hakkında. görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanuna göre haklarında ön inceleme yaptırılarak karar verilen ve itiraz üzerine Bölge İdare Mahkemesince aynı nedenlerle bozularak iade edilen başka dosyaların da……… Valiliğinde bekletildiği ifade edilmektedir.
Üniversite personeli hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanuna göre mi, yoksa Bölge İdare Mahkemesinin E.2001-296, K. 2001-300 sayılı kararında belirttiği gibi 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 53/c-a bendine göre mi uygulama yapılması, ………… Valiliğinde bekletilen ilgili dosyalarında sürüncemede kalmaması bakımından önem kazanmaktadır.
Konunun hukuksal olarak aydınlatılması amacıyla Üniversite personeli hakkında görevleri nedeniyle işledikleri suçlardan dolayı hangi kanuna göre işlem yapılacağı hususunda Danıştay 1 inci Dairesinin görüşüne gereksinim duyulmuştur.
Uygun görüldüğü takdirde konu hakkındaki istişari görüşlerinin alınması için yazımızın Danıştay Başkanlığına iletilmesi hususunu bilgi ve takdirlerinize arz ederim." denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen İçişleri Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemek amacıyla 4.12.1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun, Devletin ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanacağı, ikinci fıkrasında, görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümlerin saklı olduğu, 16 ncı maddesinde, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, 18 inci maddesinde de, 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın yürürlükten kaldırıldığı hükme bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının, bu kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında uygulanacak ceza soruşturması usulünü gösteren, 53 üncü maddesinin (c) bendinde, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi memurlar için ilk soruşturmanın, Yükseköğretim Kurulu Başkanınca veya diğer disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, bunlar yönünden son soruşturmanın açılıp açılmamasına yer itibariyle yetkili İl İdare Kurulunun karar vereceği, verilen lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı halinde, men-i muhakeme kararlarının ise kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı, bu Kanunda yer almayan hususlarda ise 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Görüldüğü üzere, genel olarak memur ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirten ve izlenecek yöntemi gösteren 4483 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde, görevleri ve sıfatları sebebiyle haklarında özel soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanacağına ilişkin kanun hükümleri bulunanlar ile haklarında, suçun niteliği yönünden diğer kanunlarda öngörülen farklı soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanması gerekenler için ilgili kanunlardaki hükümlerin uygulanacağını belirten düzenleme, 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı durumları işaret etmektedir.
Genel nitelikteki 4483 sayılı Kanun karşısında özel kanun niteliğinde olan 2547 sayılı Kanunda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle yargılanabilmeleri için 4483 sayılı Kanundan farklı bir sistem öngörülerek, 2547 sayılı Kanunda anılan memurlar hakkında ilk soruşturmanın, yükseköğretim kurulu başkanınca veya disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, Son soruşturmanın açılıp açılmamasına yetkili il idare kurulunun karar vereceği, lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı üzerine, men-i muhakeme kararlarının ise kanun gereği kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı hükme bağlandığından, bunlar hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca görev yaptıkları il valisinin soruşturma izni verme ya da vermeme yetkisi bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlardan dolayı haklarında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesi hükmüne göre işlem yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanılığına sunulmasına 7.11.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlığın 11.10.2002 günlü, 5139 sayılı yazısına ekli ,Içişleri Bakanlığının 4.10.2002 günlü, 81-103/6272 sayılı yazısında aynen:
……. Valiliğinin 16.08.2002 tarih ve B054VLK4010600.02(1058) 5637 sayılı yazısında;
"İlimiz. …………… Üniversitesi Tıp Fakültesi……. Hasta Kabul Memurları …………,…….. hakkında, Görevi Kötüye Kullanmak suçundan, 4483 sayılı Kanunun 6. maddesi gereğince ………… Valisi tarafından Soruşturma Izni Verilmemesine kararı verilmiştir.
Şikayetçi …………. …………. C.Başsavcılığının itirazı nedeniyle dosya incelenmek üzere Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 07.11.2001 gün ve E. 2001/296, K. 2001/300 sayılı kararıyla; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 53/c-a bendine göre Yüksek Öğretim kuruluşlarının 657 sayılı D.M.K. na tabi memurlarının görevleri ya da görev sırasında işledikleri suçlar hakkında mahal itibari ile yetkili İl İdare Kurulunca karar verileceği ve anılan maddenin 4. fıkrasında memurlar hakkında İdare Kurulu kararı 2. aşamada itiraz üzerine ya da kendiliğinden Danıştay 2.Dairesince karara bağlanacağı belirtilmiştir.
Bunun üzerine, …………… Üniversitesi Rektörlüğü.ne personelin durumu sorulmuş. cevabi yazıda Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün ve Hukuk Müşavirliğinin yazısında 657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağının açık olduğu ifade edilmiştir.
Bu görüş yazısı ile dosya yeniden Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 23.01.2002 gün ve E.2002/24, K.2002/39 sayılı kararıyla bu kez 4483 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrasında "Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmü yer aldığından Yüksek Öğretim Kurumlarında görev yapanlar hakkında 4483 sayılı Kanunun uygulanmasının mümkün olmadığı belirtilerek, yürürlükte olan 2547 sayılı Kanunun 53/c fıkrasınca işlem yapılması için dosya geri gönderilmiştir.
"4483 Sayılı Kanunun 18. maddesinde; 04 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkat yürürlükten kaldırılmıştır. Aynı Kanunun 16.maddesinde Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanun hükümleri uygulanır. Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanmayacağı belirtilen hallerde genel hükümler uygulanır." hükmü ile Danıştay 1. Dairesinin 17.04.2000 gün ve E. 2000/29, K .2000/59 sayılı kararının 2. sayfası ve 3. sayfası ilk paragrafında da belirtildiği gibi, Valilik ilgili personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği görüşünde ise de;
Bölge İdare Mahkemesinin her iki bozma kararı karşısında tereddüde düşüldüğünden, yapılacak işleme dayanak teşkil edecek görüş veya kararının bildirilmesi için, dosya Danıştay 2.Daire Başkanlığına gönderilmiştir.
Danıştay 2. Daire Başkanlığının 30.05.2002 gün ve Esas No.: 2002/256, Karar No: 2002/2844 sayılı onaylı kararında, Danıştay 2. Dairesinin ilgili birimlerin görüş isteme yazılarını inceleyip, değerlendirmek ve düşüncesini bildirmek gibi bir görevi bulunmadığı belirtilmiştir.
……………. Üniversitesi personeli hakkında. görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanuna göre haklarında ön inceleme yaptırılarak karar verilen ve itiraz üzerine Bölge İdare Mahkemesince aynı nedenlerle bozularak iade edilen başka dosyaların da……… Valiliğinde bekletildiği ifade edilmektedir.
Üniversite personeli hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanuna göre mi, yoksa Bölge İdare Mahkemesinin E.2001-296, K. 2001-300 sayılı kararında belirttiği gibi 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 53/c-a bendine göre mi uygulama yapılması, ………… Valiliğinde bekletilen ilgili dosyalarında sürüncemede kalmaması bakımından önem kazanmaktadır.
Konunun hukuksal olarak aydınlatılması amacıyla Üniversite personeli hakkında görevleri nedeniyle işledikleri suçlardan dolayı hangi kanuna göre işlem yapılacağı hususunda Danıştay 1 inci Dairesinin görüşüne gereksinim duyulmuştur.
Uygun görüldüğü takdirde konu hakkındaki istişari görüşlerinin alınması için yazımızın Danıştay Başkanlığına iletilmesi hususunu bilgi ve takdirlerinize arz ederim." denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen İçişleri Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemek amacıyla 4.12.1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun, Devletin ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanacağı, ikinci fıkrasında, görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümlerin saklı olduğu, 16 ncı maddesinde, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, 18 inci maddesinde de, 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın yürürlükten kaldırıldığı hükme bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının, bu kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında uygulanacak ceza soruşturması usulünü gösteren, 53 üncü maddesinin (c) bendinde, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi memurlar için ilk soruşturmanın, Yükseköğretim Kurulu Başkanınca veya diğer disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, bunlar yönünden son soruşturmanın açılıp açılmamasına yer itibariyle yetkili İl İdare Kurulunun karar vereceği, verilen lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı halinde, men-i muhakeme kararlarının ise kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı, bu Kanunda yer almayan hususlarda ise 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Görüldüğü üzere, genel olarak memur ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirten ve izlenecek yöntemi gösteren 4483 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde, görevleri ve sıfatları sebebiyle haklarında özel soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanacağına ilişkin kanun hükümleri bulunanlar ile haklarında, suçun niteliği yönünden diğer kanunlarda öngörülen farklı soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanması gerekenler için ilgili kanunlardaki hükümlerin uygulanacağını belirten düzenleme, 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı durumları işaret etmektedir.
Genel nitelikteki 4483 sayılı Kanun karşısında özel kanun niteliğinde olan 2547 sayılı Kanunda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle yargılanabilmeleri için 4483 sayılı Kanundan farklı bir sistem öngörülerek, 2547 sayılı Kanunda anılan memurlar hakkında ilk soruşturmanın, yükseköğretim kurulu başkanınca veya disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, Son soruşturmanın açılıp açılmamasına yetkili il idare kurulunun karar vereceği, lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı üzerine, men-i muhakeme kararlarının ise kanun gereği kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı hükme bağlandığından, bunlar hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca görev yaptıkları il valisinin soruşturma izni verme ya da vermeme yetkisi bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlardan dolayı haklarında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesi hükmüne göre işlem yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanılığına sunulmasına 7.11.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlığın 11.10.2002 günlü, 5139 sayılı yazısına ekli ,Içişleri Bakanlığının 4.10.2002 günlü, 81-103/6272 sayılı yazısında aynen:
……. Valiliğinin 16.08.2002 tarih ve B054VLK4010600.02(1058) 5637 sayılı yazısında;
"İlimiz. …………… Üniversitesi Tıp Fakültesi……. Hasta Kabul Memurları …………,…….. hakkında, Görevi Kötüye Kullanmak suçundan, 4483 sayılı Kanunun 6. maddesi gereğince ………… Valisi tarafından Soruşturma Izni Verilmemesine kararı verilmiştir.
Şikayetçi …………. …………. C.Başsavcılığının itirazı nedeniyle dosya incelenmek üzere Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 07.11.2001 gün ve E. 2001/296, K. 2001/300 sayılı kararıyla; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 53/c-a bendine göre Yüksek Öğretim kuruluşlarının 657 sayılı D.M.K. na tabi memurlarının görevleri ya da görev sırasında işledikleri suçlar hakkında mahal itibari ile yetkili İl İdare Kurulunca karar verileceği ve anılan maddenin 4. fıkrasında memurlar hakkında İdare Kurulu kararı 2. aşamada itiraz üzerine ya da kendiliğinden Danıştay 2.Dairesince karara bağlanacağı belirtilmiştir.
Bunun üzerine, …………… Üniversitesi Rektörlüğü.ne personelin durumu sorulmuş. cevabi yazıda Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün ve Hukuk Müşavirliğinin yazısında 657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağının açık olduğu ifade edilmiştir.
Bu görüş yazısı ile dosya yeniden Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 23.01.2002 gün ve E.2002/24, K.2002/39 sayılı kararıyla bu kez 4483 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrasında "Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmü yer aldığından Yüksek Öğretim Kurumlarında görev yapanlar hakkında 4483 sayılı Kanunun uygulanmasının mümkün olmadığı belirtilerek, yürürlükte olan 2547 sayılı Kanunun 53/c fıkrasınca işlem yapılması için dosya geri gönderilmiştir.
"4483 Sayılı Kanunun 18. maddesinde; 04 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkat yürürlükten kaldırılmıştır. Aynı Kanunun 16.maddesinde Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanun hükümleri uygulanır. Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanmayacağı belirtilen hallerde genel hükümler uygulanır." hükmü ile Danıştay 1. Dairesinin 17.04.2000 gün ve E. 2000/29, K .2000/59 sayılı kararının 2. sayfası ve 3. sayfası ilk paragrafında da belirtildiği gibi, Valilik ilgili personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği görüşünde ise de;
Bölge İdare Mahkemesinin her iki bozma kararı karşısında tereddüde düşüldüğünden, yapılacak işleme dayanak teşkil edecek görüş veya kararının bildirilmesi için, dosya Danıştay 2.Daire Başkanlığına gönderilmiştir.
Danıştay 2. Daire Başkanlığının 30.05.2002 gün ve Esas No.: 2002/256, Karar No: 2002/2844 sayılı onaylı kararında, Danıştay 2. Dairesinin ilgili birimlerin görüş isteme yazılarını inceleyip, değerlendirmek ve düşüncesini bildirmek gibi bir görevi bulunmadığı belirtilmiştir.
……………. Üniversitesi personeli hakkında. görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanuna göre haklarında ön inceleme yaptırılarak karar verilen ve itiraz üzerine Bölge İdare Mahkemesince aynı nedenlerle bozularak iade edilen başka dosyaların da……… Valiliğinde bekletildiği ifade edilmektedir.
Üniversite personeli hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanuna göre mi, yoksa Bölge İdare Mahkemesinin E.2001-296, K. 2001-300 sayılı kararında belirttiği gibi 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 53/c-a bendine göre mi uygulama yapılması, ………… Valiliğinde bekletilen ilgili dosyalarında sürüncemede kalmaması bakımından önem kazanmaktadır.
Konunun hukuksal olarak aydınlatılması amacıyla Üniversite personeli hakkında görevleri nedeniyle işledikleri suçlardan dolayı hangi kanuna göre işlem yapılacağı hususunda Danıştay 1 inci Dairesinin görüşüne gereksinim duyulmuştur.
Uygun görüldüğü takdirde konu hakkındaki istişari görüşlerinin alınması için yazımızın Danıştay Başkanlığına iletilmesi hususunu bilgi ve takdirlerinize arz ederim." denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen İçişleri Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemek amacıyla 4.12.1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun, Devletin ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanacağı, ikinci fıkrasında, görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümlerin saklı olduğu, 16 ncı maddesinde, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, 18 inci maddesinde de, 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın yürürlükten kaldırıldığı hükme bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının, bu kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında uygulanacak ceza soruşturması usulünü gösteren, 53 üncü maddesinin (c) bendinde, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi memurlar için ilk soruşturmanın, Yükseköğretim Kurulu Başkanınca veya diğer disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, bunlar yönünden son soruşturmanın açılıp açılmamasına yer itibariyle yetkili İl İdare Kurulunun karar vereceği, verilen lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı halinde, men-i muhakeme kararlarının ise kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı, bu Kanunda yer almayan hususlarda ise 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Görüldüğü üzere, genel olarak memur ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirten ve izlenecek yöntemi gösteren 4483 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde, görevleri ve sıfatları sebebiyle haklarında özel soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanacağına ilişkin kanun hükümleri bulunanlar ile haklarında, suçun niteliği yönünden diğer kanunlarda öngörülen farklı soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanması gerekenler için ilgili kanunlardaki hükümlerin uygulanacağını belirten düzenleme, 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı durumları işaret etmektedir.
Genel nitelikteki 4483 sayılı Kanun karşısında özel kanun niteliğinde olan 2547 sayılı Kanunda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle yargılanabilmeleri için 4483 sayılı Kanundan farklı bir sistem öngörülerek, 2547 sayılı Kanunda anılan memurlar hakkında ilk soruşturmanın, yükseköğretim kurulu başkanınca veya disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, Son soruşturmanın açılıp açılmamasına yetkili il idare kurulunun karar vereceği, lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı üzerine, men-i muhakeme kararlarının ise kanun gereği kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı hükme bağlandığından, bunlar hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca görev yaptıkları il valisinin soruşturma izni verme ya da vermeme yetkisi bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlardan dolayı haklarında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesi hükmüne göre işlem yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanılığına sunulmasına T.C DANIŞTAY Birinci Daire
Esas No : 2002/168, Karar No 2002/178
Yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlığın 11.10.2002 günlü, 5139 sayılı yazısına ekli ,Içişleri Bakanlığının 4.10.2002 günlü, 81-103/6272 sayılı yazısında aynen:
……. Valiliğinin 16.08.2002 tarih ve B054VLK4010600.02(1058) 5637 sayılı yazısında;
"İlimiz. …………… Üniversitesi Tıp Fakültesi……. Hasta Kabul Memurları …………,…….. hakkında, Görevi Kötüye Kullanmak suçundan, 4483 sayılı Kanunun 6. maddesi gereğince ………… Valisi tarafından Soruşturma Izni Verilmemesine kararı verilmiştir.
Şikayetçi …………. …………. C.Başsavcılığının itirazı nedeniyle dosya incelenmek üzere Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 07.11.2001 gün ve E. 2001/296, K. 2001/300 sayılı kararıyla; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 53/c-a bendine göre Yüksek Öğretim kuruluşlarının 657 sayılı D.M.K. na tabi memurlarının görevleri ya da görev sırasında işledikleri suçlar hakkında mahal itibari ile yetkili İl İdare Kurulunca karar verileceği ve anılan maddenin 4. fıkrasında memurlar hakkında İdare Kurulu kararı 2. aşamada itiraz üzerine ya da kendiliğinden Danıştay 2.Dairesince karara bağlanacağı belirtilmiştir.
Bunun üzerine, …………… Üniversitesi Rektörlüğü.ne personelin durumu sorulmuş. cevabi yazıda Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün ve Hukuk Müşavirliğinin yazısında 657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağının açık olduğu ifade edilmiştir.
Bu görüş yazısı ile dosya yeniden Bölge İdare Mahkemesine gönderilmiş, Mahkemenin 23.01.2002 gün ve E.2002/24, K.2002/39 sayılı kararıyla bu kez 4483 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrasında "Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmü yer aldığından Yüksek Öğretim Kurumlarında görev yapanlar hakkında 4483 sayılı Kanunun uygulanmasının mümkün olmadığı belirtilerek, yürürlükte olan 2547 sayılı Kanunun 53/c fıkrasınca işlem yapılması için dosya geri gönderilmiştir.
"4483 Sayılı Kanunun 18. maddesinde; 04 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkat yürürlükten kaldırılmıştır. Aynı Kanunun 16.maddesinde Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanun hükümleri uygulanır. Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunu Muvakkatın uygulanmayacağı belirtilen hallerde genel hükümler uygulanır." hükmü ile Danıştay 1. Dairesinin 17.04.2000 gün ve E. 2000/29, K .2000/59 sayılı kararının 2. sayfası ve 3. sayfası ilk paragrafında da belirtildiği gibi, Valilik ilgili personel hakkında 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği görüşünde ise de;
Bölge İdare Mahkemesinin her iki bozma kararı karşısında tereddüde düşüldüğünden, yapılacak işleme dayanak teşkil edecek görüş veya kararının bildirilmesi için, dosya Danıştay 2.Daire Başkanlığına gönderilmiştir.
Danıştay 2. Daire Başkanlığının 30.05.2002 gün ve Esas No.: 2002/256, Karar No: 2002/2844 sayılı onaylı kararında, Danıştay 2. Dairesinin ilgili birimlerin görüş isteme yazılarını inceleyip, değerlendirmek ve düşüncesini bildirmek gibi bir görevi bulunmadığı belirtilmiştir.
……………. Üniversitesi personeli hakkında. görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanuna göre haklarında ön inceleme yaptırılarak karar verilen ve itiraz üzerine Bölge İdare Mahkemesince aynı nedenlerle bozularak iade edilen başka dosyaların da……… Valiliğinde bekletildiği ifade edilmektedir.
Üniversite personeli hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanuna göre mi, yoksa Bölge İdare Mahkemesinin E.2001-296, K. 2001-300 sayılı kararında belirttiği gibi 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 53/c-a bendine göre mi uygulama yapılması, ………… Valiliğinde bekletilen ilgili dosyalarında sürüncemede kalmaması bakımından önem kazanmaktadır.
Konunun hukuksal olarak aydınlatılması amacıyla Üniversite personeli hakkında görevleri nedeniyle işledikleri suçlardan dolayı hangi kanuna göre işlem yapılacağı hususunda Danıştay 1 inci Dairesinin görüşüne gereksinim duyulmuştur.
Uygun görüldüğü takdirde konu hakkındaki istişari görüşlerinin alınması için yazımızın Danıştay Başkanlığına iletilmesi hususunu bilgi ve takdirlerinize arz ederim." denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen İçişleri Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar hakkında, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlardan dolayı 4483 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun hükümlerinden hangisine göre işlem yapılacağı konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemek amacıyla 4.12.1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun, Devletin ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanacağı, ikinci fıkrasında, görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümlerin saklı olduğu, 16 ncı maddesinde, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, 18 inci maddesinde de, 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın yürürlükten kaldırıldığı hükme bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının, bu kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında uygulanacak ceza soruşturması usulünü gösteren, 53 üncü maddesinin (c) bendinde, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi memurlar için ilk soruşturmanın, Yükseköğretim Kurulu Başkanınca veya diğer disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, bunlar yönünden son soruşturmanın açılıp açılmamasına yer itibariyle yetkili İl İdare Kurulunun karar vereceği, verilen lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı halinde, men-i muhakeme kararlarının ise kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı, bu Kanunda yer almayan hususlarda ise 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Görüldüğü üzere, genel olarak memur ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirten ve izlenecek yöntemi gösteren 4483 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde, görevleri ve sıfatları sebebiyle haklarında özel soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanacağına ilişkin kanun hükümleri bulunanlar ile haklarında, suçun niteliği yönünden diğer kanunlarda öngörülen farklı soruşturma ve kovuşturma yöntemleri uygulanması gerekenler için ilgili kanunlardaki hükümlerin uygulanacağını belirten düzenleme, 4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı durumları işaret etmektedir.
Genel nitelikteki 4483 sayılı Kanun karşısında özel kanun niteliğinde olan 2547 sayılı Kanunda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle yargılanabilmeleri için 4483 sayılı Kanundan farklı bir sistem öngörülerek, 2547 sayılı Kanunda anılan memurlar hakkında ilk soruşturmanın, yükseköğretim kurulu başkanınca veya disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri soruşturmacı tarafından yapılacağı, Son soruşturmanın açılıp açılmamasına yetkili il idare kurulunun karar vereceği, lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerin itirazı üzerine, men-i muhakeme kararlarının ise kanun gereği kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanacağı hükme bağlandığından, bunlar hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca görev yaptıkları il valisinin soruşturma izni verme ya da vermeme yetkisi bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlardan dolayı haklarında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesi hükmüne göre işlem yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanılığına sunulmasına 7.11.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
gününde oybirliğiyle karar verildi. (Kaynak : http://www.kararara.com/forum/viewtopic.php?f=77&t=13204 adresi) (01 Mayıs 2013)
Yorum Gönder
Bu sitede yayınlanan yazılarda anlamadığınız bir durum varsa ve bunu aşağıda yorum kısmında belirtirseniz, site admini bu konudaki yorumlarınızın altına cevap yorumu yazacaktır. Yorum yazmak için sağdaki çubukta bulunan formu da kullanabilirsiniz.