BAZI NOTERLER ELYAZILI VASİYETNAMEYİ SAKLAMAKTA NEDEN İSTEKSİZLER ?

25 Ocak 2014


VASİYETNAME YA  RESMİ VASİYETNAME YA ELYAZISIYLA VASİYETNAME YADA SÖZLÜ VASİYETNAME ŞEKLİNDE YAPILABİLİR.

Bugün 25 Ocak 2014. 2014 yılına merhaba diyeli yirmibeş gün olmuş. bu 2014 yılının ilk yazısı. Aslında ne zamandır yazı hazırdı bloğuma koyamadım. En son 31 Aralık 2013 tarihinde yayınladığım "BYTE. KB, MB, GB NE DEMEK?" başlıklı yazıda bazı noterlerin el yazılı vasiyetnameyi saklamak İSTEMEMELERİ  konusunda yazacağımı belirtmiştim. 

Posta Gazetesinde  09 Aralık 2013 tarihinde Av. Tamer Heper  el yazısı ile vasiyetnameyi noterlerin saklamada isteksizliklerini anlatan bir yazı yazdı. Önce yazıyı okuyalım. Ardından ben kendi yorumumu yazacağım.

“EL YAZISI VASİYETNAME PROBLEM OLDU

Bir vasiyetname düzenledim. Ekine bir doktor raporu koydum notere götürdüm, saklaması için tevdi ettim ama bunları yaptığıma bin pişman oldum. Bir tanesi, vasiyetnamenin yazıldığı tarih değil, notere başvurduğum tarih itibarıyla benden doktor raporu istedi. Raporun, vasiyetname yazıldığı tarihte olmasını kabul etmedi, vasiyetnamemi almadı. Bir diğerine gittim, yanıtı bundan daha kötüydü “Ben el yazısı ile vasiyetname almıyorum, problem yaşıyorum, niye bana yaptırmıyorsunuz da kendiniz yazıyorsunuz” dedi. O gün itibarıyla rapor getirdim bu defa “Ne kadar saklayalım?” dedi ve benden 1000 liranın üzerinde para istedi. Bunlar doğru şeyler mi, bir vasiyetname yapmak bu kadar zor mu? ? Ç.

Bunu bana soran hem bir okuyucum hem de bildiğim bir kimse. Bunu şunun için söylüyorum, anlattıklarına başka türlü inanmam imkansız. Akıl alır şeyler değil. Vasiyetnameler iki türlü yapılır. Ya notere yazdırılır, bunun adı resmi vasiyetnamedir veya vatandaş kendi eli ile yazar, kapalı zarfta notere tevdi eder, bunun adı da el yazısı ile vasiyetnamedir. Sözlü vasiyetname türü de var ama geçerlilik şartları çok ama çok zor.

Bizim Medeni Kanunumuzun 538’e 2’nci maddesi şöyledir: “El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilir.” Bu çerçevede bir madde de Noterlik Kanunu’nda var. Noterlik Kanunu’nun 69’uncu maddesinin ilgili fıkraları şöyle: “Noterler açık veya kapalı olarak verilen vasiyetnameleri saklarlar ve buna dair bir tutanak düzenlerler. Gerek bu suretle saklanan vasiyetnameleri gerek noter tarafından düzenlenen sair ölüme bağlı tasarrufları yapanların ölümü halinde bilgi verilmesi için durumu, bunların kayıtlı olduğu nüfus dairesine yazı ile bildirirler.”

“Birinci fıkra uyarınca nüfus dairelerine yazılacak yazı için ücret tarifesinde gösterilen yazı ücreti ve posta gideri ilgilisinden alınır.”

 Görüyorsunuz el yazısı ile vasiyetnameyi alıp saklamak noterin görevidir. Yani “Ben almam” diyemez. Bunu diyen noter kanuna aykırı davranarak görevini kötüye kullanmıştır. Notere tevdi tarihi itibarıyla doktor raporu isteyen ise benzer bir durumdadır. Zira vasiyetnameyi sunan kişiden doktor raporu istenecek ise ihtarname keşide edenden de, defter tasdiki yaptırandan da doktor raporu istemek gibi absürt bir sonuç çıkar. Doktor raporunun önemi, vasiyetname tarihi itibarıyla alınacak rapordur, notere tevdi sırasında değil. Bir insanda çok açık olarak akli denge bozukluğu gözlenmiyor ise ondan doktor raporu istemek mümkün değildir. Noter, her karşısına geleni akıl hastası kabul edemez, hukuka da ahlaka da aykırıdır. Hele hele 1000 liranın üzerinde bir masraf kabul edilebilir değildir. Bir tek kapalı bir zarfın notere tevdiinin bu kadar problem olacağını asla kabul edemem ama öyle anlaşılıyor ki bazı noterler uğraşmamak için işi yokuşa sürüyor ve suç işliyor. Zira vasiyetnameyi saklama görevi yukarıda verdiğim kanunlarla notere verilmiştir ve noter vasiyetnameyi saklamayı reddedemez ve hele hele “Niye bana yazdırmıyorsun?” diyemez, bunun altında bir şeyler aramak gerekecek.

Ne kadar saklayalım sözü de kanun dışıdır, vasiyetname, vasiyetname sahibinin ölümüne kadar saklanır. Yani noter, bildirilecek bir sürenin sonunda vasiyetnameyi yırtıp atacağını mı sanıyor. Durun bakalım daha neler duyacağız.”

***

      

 Yazı burada bitiyor. Av. Tamer Heper yazısında bu sorunu ilk defa duyduğunu yazmış ama ben bizzat yaşadım  noterlerde böyle bir sorun var. El yazılı vasiyetnameyi almak istemiyorlar, el yazılı vasiyetnameyi almamak için bir çok bahane öne sürüyorlar  ve resmi vasiyetname yapmak istiyorlar. Nedenini hâlen çözemedim.  Av. Tamer Heper’in yazısında belirttiği Noterlik Kanunu 69. Maddesini aşağıya aynen yazıyorum :

“Vasiyetname ve ölüme bağlı tasarruflarla ilgili işler:

Madde 69 - Noterler açık veya kapalı olarak verilen vasiyetnameleri saklarlar ve buna dair bir tutanak düzenlerler. Gerek bu suretle saklanan vasiyetnameleri, gerek noterler tarafından düzenlenen sair ölüme bağlı tasarrufları yapanların ölümü halinde bilgi verilmesi için, durumu bunların kayıtlı oldukları nüfus dairelerine yazı ile bildirirler.

Noterler, nüfus idaresi tarafından ölümün ihbarı veya resmi bir belge ile isbatı halinde, yetkili sulh hakimine verilmek üzere, dairelerinde saklı bulunan vasiyetnamelerin ve noterlikçe düzenlenmiş ölüme bağlı tasarruf senetlerinin onaylı örneklerini Cumhuriyet Savcılığına tevdi ederler.

Birinci fıkra uyarınca nüfus dairelerine yazılacak yazı için ücret tarifesinde gösterilen yazı ücreti ile posta gideri ilgilisinden alınır.”

Noterlik Kanunu madde 125 ile 150 arasında noterler hakkındaki disiplin işlemleri ile ilgili maddeler var. Noterlik Kanunu 69. maddesi son derece açık. Elyazılı vasiyetnameyi saklamak noterlerin görevi içinde. Şimdilik bunu belirtelim ve bu konuda noterlerden alacağımız yeni bilgileri de buraya tekrar yansıtacağımızı söylemekle yetinelim.

GÜNCELLEME  :

Bugün 10 Mayıs 2015. yukarda yazdığım sorun muhtemelen gene devam ediyor.  Noterler resmi vasiyetname yapmak istiyor. Tamam   resmi vasiyetname yapalım. Ama Medeni kanun resmi vasiyetnamede iki şahit şartı gibi son derece gereksiz bir şart koymuş. Zaten insanlar şahitlik dedinmi sırtını dönüp kaçıyor. Bunu geçelim de Noterlik mesleği zaten güvenilir şahitlik mesleği demek değil mi? Notere gidiyoruz son arzularımızı vefatımızdan sonra malvarlığı ile ilgili arzumuzu söylüyoruz. Noter bunu tutanak yapıp bize okutuyor. Bizde imzalıyoruz, arkasından noter imzalıyor. İki şahide ne gerek var. İki şahit Noterin işlemi kendi kafasından yapmadığını ispatlayacaksa zaten vasiyetname yapan imzalıyor tutanağı. Elyazılı vasiyette şahir aranmıyor, resmi vasiyette, noterde yapılan resmi vasiyette iki şahir aranıyor. Bu yöndeki Medeni kanun düzenlemesinde çelişki var. Baki Kuru'nun Medeni Usul Hukuku kitaplarında son derce güzel bir cümle var. "Şahit beyanı son derece şüpheli, çürük bir beyyinedir." şeklinde. Cümle tıpatıp böyle değil ama bu anlamda. Kanunkoyucunun (TBMM)  bu iki şahit şekil şartını kaldırması gerekiyor.